XIX i XX WIEK

Przez kolejne 300 lat praktycznie nie powstawały nowe polskie przekłady Biblii.
Wydawano i rozpowszechniano głównie katolicką Biblię Jakuba Wujka i protestancką
Biblię Gdańską, wydawaną przez polski oddział Brytyjskiego Towarzystwa Biblijnego,
założony w Polsce już w 1816 roku, czyli ponad 200 lat temu – jedno z najstarszych
towarzystw biblijnych na świecie.
Pod koniec XIX wieku Żyd Izaak Cylkow podjął się tłumaczenia Starego Testamentu
z hebrajskiego na polski, zachowując jego typowo żydowskie zrozumienie. Chciał w ten
sposób udostępnić Torę, Psalmy i inne księgi polskojęzycznym Żydom.
W XX wieku powstało około 10 nowych polskich przekładów Biblii, m.in. dzięki
temu, że Kościół Rzymskokatolicki w latach 60-ch zaczął się reformować i odwołał
wszystkie dawniejsze zakazy tłumaczenia Biblii z oryginałów i od ponad 50 lat wolno
tłumaczyć z hebrajskiego, aramejskiego i greckiego na języki narodowe. Odwołał też
zakaz indywidualnego czytania i studiowania Pisma Świętego, a nawet zachęca
katolików, aby je pozwalali, czytali i zgłębiali.
W ciągu tych 50 lat Kościół Katolicki dokonał na całym świecie bardzo wiele
przekładów, włącznie z ekumenicznymi.
Oto najważniejsze polskie współczesne przekłady:
Na tysiąclecie chrztu Polski powstała Biblia Tysiąclecia – do dzisiaj najpopularniej
używana w kościelnej liturgii. Przetłumaczyli ją benedyktyni tynieccy, więc nazywa się
ją też Biblią Tyniecką. Benedyktyni to stary zakon a ich opactwo w Tyńcu pod
Krakowem ma 1000 lat. Do dzisiaj była już wielokrotnie rewidowana i zmieniana,
będąc nadal głównym liturgicznym przekładem używanym w Kościele Katolickim.
Kilka lat po niej powstała katolicka Biblia Poznańska z obszernymi komentarzami.
W tym samym czasie zrodził się też pomysł zrobienia przekładu ekumenicznego
Biblii. Biskup Romaniuk – polski biblista – razem z biblistami z innych wyznań
rozpoczęli tę pracę, ale ówczesny prymas Wyszyński (prymas tysiąclecia) niestety nie
wydał zgody na ten przekład ekumeniczny, więc biskup Romaniuk, co dziś jest rzadko
spotykane, sam jeden przetłumaczył Stary i Nowy Testament; taką miał dużą wiedzę.
Gdy skończył tę pracę, był biskupem diecezji Prasko-Warszawskiej, więc tę Biblię
nazywa się Biblią Warszawsko-Praską. Jest to przekład literacki.
Samych katolickich przekładów Biblii, także samego Nowego Testamentu, mamy już
wiele. To bardzo dobrze, bo język i kultura tak szybko się zmieniają, że przekłady
powinny być robione często!
Na początku naszego wieku wyszła Biblia Paulistów, tzw. Edycja Świętego Pawła –
bardzo ciekawy przekład zakonu paulistów.
Na KUL-u w Lublinie powstała z kolei bardzo ciekawa inicjatywa – Biblia Lubelska.
Ma ona kilkadziesiąt tomów, ponieważ każda księga jest wydawana osobno, ze
wstępem i obszernym komentarzem, a nie wszystko w jednym woluminie.
Powstają też parafrazy, przekłady dynamiczne, raperskie, brokerskie, takie i inne. Aby
Biblia była znana i czytana i aby każdy mógł zrozumieć tekst Bożego Słowa!
Protestanci nie pozostali w tyle. Dokonali przekładu Biblii Warszawskiej (Nowy
Testament wydano w 1966, a Stary Testament – w 1975 roku), która jest używana do
dziś w kościołach protestanckich!
W ostatnich latach wydano Uwspółcześnioną Biblię Gdańską, uwspółcześniając język
Biblii Gdańskiej powstałej w czasie reformacji. Dokonano też nowych tłumaczeń, np.:
Nową Biblię Gdańską, opartą na Textus Receptus i tłumaczeniu Cylkowa, czy Biblię
Ewangeliczną (Stare i Nowe Przymierze).
W 2018 roku zakończono wieloletnie prace i wydano kompletny międzywyznaniowy
przekład – Biblię Ekumeniczną. Podpisały się pod nim różne chrześcijańskie kościoły!
W ciągu wieków chrześcijanie kłócili się o Pismo Święte, ludzie byli paleni na
stosach, czytanie Biblii było zakazane. Teraz Biblię MOŻNA CZYTAĆ. Biblia jest
tania, a jej wersja elektroniczna jest darmowa. Mamy nawet Biblię w języku
BRAILLE’A – niewidomi też mogą czytać. Można słuchać MP3, czytać w internecie,
brać do ręki, korzystać z atlasów, słowników, komentarzy… byle ją CZYTAĆ,
ponieważ BIBLIA, czy w to wierzymy, czy nie, ma wpływ na nas jak żadna inna
książka; ciągle jest tłumaczona na nowe języki, wydawana, drukowana i CZYTANA.
To naprawdę niezwykła księga, która zmieniała i zmienia życie wielu ludzi i narodów.
Ale czy będzie miała wpływ na Twoje życie?